Bao bì sản phẩm là đối tượng sáng tạo mang lại nhiều giá trị kinh tế, đặc biệt là trước tình hình cạnh tranh hiện nay của thị trường. Bằng sự sáng tạo, đầu tư cả về thời gian và công sức, tác giả, chủ sở hữu đối tượng mỹ thuật ứng dụng này thường chủ động đăng ký để được pháp luật công nhận và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Trong đó, đăng ký bản quyền bao bì - với thủ tục nhanh chóng, đơn giản thường được ưu tiên lựa chọn.
1. Không đăng ký bản quyền bao bì có được không?
Chau chuốt hơn cho chất lượng sản phẩm, các doanh nghiệp ngày nay không ngừng chú trọng và đổi mới cho mẫu mã bao bì sản phẩm. Một kiểu dáng bao bì có sự đầu tư và tính thẩm mỹ cao, bắt mắt sẽ thu hút hơn nữa sự chú ý của người tiêu dùng. Đây cũng là kết quả của quá trình đầu tư và sáng tạo, do đó pháp luật sở hữu trí tuệ công nhận và bảo hộ chúng khi đáp ứng các tiêu chuẩn nhất định.
Không đăng ký bản quyền bao bì có được không?
Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành ghi nhận quyền tác giả phát sinh từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định mà không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký. Như vậy, về cơ bản, tác giả không bắt buộc phải đăng ký bản quyền bao bì mà vẫn phát sinh quyền tác giả đối với bao bì sản phẩm - tác phẩm mỹ thuật ứng dụng do mình tạo ra.
2. Tại sao nên đăng ký bản quyền bao bì?
Bao bì sản phẩm hay cách thể hiện bên ngoài của sản phẩm hiện có thể được bảo hộ dưới hình thức bản quyền tác giả và đối tượng sở hữu công nghiệp - kiểu dáng công nghiệp. Với ưu điểm tiết kiệm thời gian, thủ tục nhanh gọn, đăng ký bản quyền bao bì sản phẩm là một trong những ưu tiên hàng đầu mà các doanh nghiệp lựa chọn thực hiện trước tiên sau khi hoàn thành tác phẩm.
Quyền tác giả dù không đăng ký vẫn được pháp luật công nhận và bảo hộ. Tuy vậy, khi gặp các vấn đề tranh chấp trên thực tế thì việc chứng minh quyền sở hữu tác phẩm khi chưa đăng ký thường rất khó khăn. Do đó, sau khi thực hiện thủ tục đăng ký bản quyền bao bì, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả/ quyền liên quan sẽ là cơ sở thuyết phục nhất chứng minh đó là tài sản của mình.
Ngoài ra, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả/ quyền liên quan còn là sự công nhận cho sức sáng tạo của tác giả, sự đầu tư của chủ sở hữu. Nó như món quà tinh thần động viên hơn nữa dành cho người sáng tạo nên tác phẩm đó. Đồng thời, đăng ký bản quyền bao bì giúp doanh nghiệp chủ động chống lại các hành vi sao chép, sử dụng trái phép hay cạnh tranh không lành mạnh từ đối thủ.
3. Đăng ký bản quyền có phức tạp?
Bao bì sản phẩm được xếp vào đối tượng mỹ thuật ứng dụng khi chủ sở hữu thực hiện thủ tục đăng ký bản quyền tác giả. Theo đó, tác phẩm mỹ thuật ứng dụng được xem là tác phẩm thể hiện bởi đường nét, màu sắc, hình khối, bố cục với tính năng hữu ích, có thể gắn liền với một đồ vật hữu ích và được sản xuất thủ công hoặc công nghiệp.
Thủ tục đăng ký bản quyền bao bì khá đơn giản
Tác giả sau khi đăng ký bản quyền bao bì cũng trải qua thời gian, quy trình thẩm định và công nhận từ Cục Bản quyền tác giả. Hồ sơ đăng ký bản quyền bao bì sau khoảng 15 ngày làm việc sẽ được Cục trả lời kết quả, hồ sơ hợp lệ sẽ được cấp Giấy chứng nhận quyền tác giả, Giấy chứng nhận quyền liên quan. Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, Cục Bản quyền cũng thông báo bằng văn bản về việc từ chối cấp Giấy chứng nhận cho chủ đơn.
Như vậy, thủ tục đăng ký bản quyền nói chung và đối với bao bì nói riêng vô cùng đơn giản. Việc cần thiết là người nộp đơn cần chuẩn bị chu đáo các hồ sơ đăng ký bản quyền, sau đó chỉ cần nộp đến Cục Bản quyền và chờ kết quả.
4. Đăng ký bản quyền bao bì rồi có thể đăng ký kiểu dáng công nghiệp hay không?
Đăng ký bản quyền bao bì là hoạt động đăng ký đến cơ quan nhà nước - Cục Bản quyền tác giả về việc yêu cầu công nhận quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phẩm. Quy trình này thường khá nhanh gọn, khoảng 15 ngày làm việc theo Luật định để nhận được Giấy chứng nhận (nếu đơn hợp lệ).
Trong khi đó, đăng ký kiểu dáng công nghiệp là thủ tục đăng ký bảo hộ độc quyền kiểu dáng công nghiệp, hồ sơ đăng ký được gửi đến Cục Sở hữu trí tuệ. Kiểu dáng để được bảo hộ cần vượt qua quy trình thẩm định khá lâu (từ 9-12 tháng, thậm chí là lâu hơn trên thực tế). Đồng thời, kiểu dáng công nghiệp cần đáp ứng các điều kiện nhất định như tính mới, tính sáng tạo, khả năng áp dụng công nghiệp để được cấp Văn bằng bảo hộ.
Có thể đồng thời đăng ký bản quyền và kiểu dáng công nghiệp
Như vậy, bản chất đăng ký bản quyền và đăng ký kiểu dáng công nghiệp đều hướng đến việc chủ sở hữu chủ động bảo vệ tài sản trí tuệ của mình. Tuy vậy, phạm vi và nội dung bảo hộ tương ứng của chúng cũng có sự khác nhau, do cơ quan nhà nước khác nhau quản lý. Do đó, cá nhân/doanh nghiệp có thể đồng thời đăng ký bản quyền bao bì và đăng ký kiểu dáng công nghiệp.
Hiện nay, đăng ký kiểu dáng công nghiệp là hoạt động quan trọng được chủ sở hữu chú trọng thực hiện. Tuy vậy, nhận thấy lợi ích từ việc thủ tục nhanh gọn, đơn giản, giải quyết trước mắt vấn đề công nhận chủ sở hữu tác phẩm và bảo vệ quyền lợi cho mình, nhiều doanh nghiệp thường đồng thời đăng ký bản quyền bao bì ngay sau khi hoàn thành tác phẩm.
Cùng với sự phát triển không ngừng của kinh tế - xã hội, cá nhân/doanh nghiệp hiện nay đã dần ý thức được tầm quan trọng của việc chủ động bảo vệ quyền tác giả đối với thành quả sáng tạo mà mình tạo ra. Theo đó, tác giả/ chủ sở hữu có thể đăng ký bản quyền bao bì - thủ tục yêu cầu Cục Bản quyền tác giả công nhận quyền tác giả và quyền liên quan để được cấp Giấy chứng nhận quyền tác giả, Giấy chứng nhận quyền liên quan cho tác phẩm mỹ thuật ứng dụng của mình.